Inleiding
Sinds juli 2025 zijn er nieuwe versies van de Belgische normen rond branddetectie en brandalarm van kracht. Deze aanpassingen hebben vooral betrekking op de norm NBN S 21-100-1 en de reeks NBN S 21-112-*. Ze hebben een directe impact op de praktijken van installateurs, ontwerpers, exploitanten en brandveiligheidsverantwoordelijken. In dit kader biedt ANPI een uitgebreide toelichting van deze veranderingen om de technische en organisatorische gevolgen beter te begrijpen en zich effectief voor te bereiden op de implementatie ervan.
Naar een nieuwe normatieve architectuur
Tot 2025 omvatte de reeks NBN S 21-100-* zowel de eisen voor branddetectie- als brandalarmsystemen. Technologische evoluties, behoefte aan verduidelijking en de noodzaak om de normen te harmoniseren met internationale praktijken hebben geleid tot een logische splitsing tussen automatische branddetectie en alarm.
De reeks NBN S 21-100-* richt zich voortaan exclusief op automatische branddetectie, terwijl de reeks NBN S 21-112-* alle alarmsystemen omvat, inclusief akoestische- en spraakalarmen. Deze scheiding zorgt voor een duidelijkere leesbaarheid, betere specialisatie van eisen en flexibelere aanpassing aan de specificiteiten van verschillende systemen.
Voorstelling van de betreffende normen
- NBN S 21-100-1:2025: betreft automatische branddetectie en specificeert regels voor risicoanalyse, ontwerp, plaatsing, indienststelling, gebruik, controle, nazicht en onderhoud van systemen.
- NBN S 21-112-1:2025: behandelt criteria voor de selectie van alarmsystemen op basis van een gestructureerde analyse van de behoeftes.
- NBN S 21-112-2:2025: betreft kwalificaties en competenties met betrekking tot alarmsystemen.
- NBN S 21-112-3:2025: definieert regels voor akoestische signaalgevers van alarmsystemen, zoals sirenes.
Op komst: NBN S 21-112-4, voor eisen rond spraakalarmsystemen (verwacht in 2026 of 2027).
NBN S 21-100-1:2025 – Belangrijke veranderingen
De norm NBN S 21-100-1:2025 introduceert diverse belangrijke aanpassingen die de toepassing van technische eisen vergemakkelijken en recente ontwikkelingen integreren. Enkele voorbeelden:
- Nieuwe terminologie voor bewakingsniveaus (bijvoorbeeld: "gedeeltelijke bewaking" wordt "compartimentsbewaking").
- Een uitgebreide documentatiebijlage (Bijlage I) die de vereiste documenten per projectfase opsomt, wat opvolging en controles vereenvoudigt.
- Officiële integratie van video-branddetectie (VFD – Video Fire Detection), met herkenning van drie detectietypes: rook, vlammen en een combinatie van beide.
- Twee ontwerpmethoden voor VFD: een vereenvoudigde, conform voorschriften, en een prestatiegerichte op basis van softwaredemonstraties.
- Vereenvoudiging van eisen voor kleine installaties via een lichtere risicoanalyseprocedure.
Overzicht voor kleine installaties
Kleine branddetectieprojecten krijgen nu administratieve verlichting. Dit betreft zowel de risicoanalyse als de te leveren documentatie. Het doel is om overmatige formaliteiten te vermijden zonder aan veiligheid in te boeten. Deze regels zijn vooral gericht op gebouwen met beperkte bezetting of beperkte risico’s, waardoor een meer proportionele toepassing van de technische regelgeving mogelijk wordt.
NBN S 21-112-1:2025 – Selectie op basis van risicoanalyse
Deze norm brengt een belangrijke stap in de formalisering van de keuze van alarmsystemen. Ze berust op een gestandaardiseerde vragenlijst (Bijlage A.4) die de risicoanalyse structureert en behoeften evalueert, en biedt richtlijnen voor de verwachte antwoorden. Het doel is een eenvoudig, begrijpelijk en aanpasbaar kader voor alle gebouwtypes.
NBN S 21-112-2:2025 – Kwalificaties en competentiebeheer
Competentiebeheer is een essentieel onderdeel van de conformiteit van brandveiligheidssystemen. Deze norm specificeert de vereiste profielen en kwalificaties volgens functies: ontwerpers, installateurs, inspectieorganismen, verificators, beheerders. Ze bouwt voort op de basis van NBN S 21-100-2 en past deze aan op alarmsystemen. Dit vormt ook een stevige basis voor opleiding en certificering van professionals.
NBN S 21-112-3:2025 – Technische specificaties voor akoestische signaalgevers
Geluidssignalen van het type "sirene" worden nu geregeld door een specifieke norm. Deze definieert eisen voor bekabeling, voeding, geluidsniveau en evacuatiesignalen. Het standaard evacuatiesignaal is de "slow whoop", maar alternatieven kunnen in overweging genomen worden mits onderbouwing via risicoanalyse.
Strikte limieten gelden voor het geluidsniveau:
- Minimumniveau: 65 dB(A)
- Maximumniveau: 105 dB(A)
- 75 dB(A) voor het wekken van slapende personen
Ook de toelaatbare signaalverliezen bij enkelvoudige fouten zijn geregeld, met twee rekenmethodes: op basis van gebouwconfiguratie (compartiment, niveau, oppervlakte) of op geluidsdrukniveau.
Gevolgen voor BOSEC-gecertificeerde installateurs
Installateurs met bestaande certificaten volgens voorgaande normen hoeven hun proces niet volledig te herbeginnen. De bestaande BOSEC-certificaten worden automatisch aangepast, rekening houdend met accreditatietermijnen. Spraakalarmensystemen van hun kan blijven certificeerbaar op basis van de NBN S 21-111-* reeks tot de NBN S 21-112-4 van kracht wordt.
Samenvatting en aanbevelingen
De herzieningen beantwoorden concreet aan praktijkbehoeften: meer duidelijkheid, flexibiliteit en aanpasbaarheid aan technologische evoluties. Ze versterken ook de veiligheidscultuur door de betrokkenen meer verantwoordelijkheid te geven.
ANPI raadt bedrijven, studiebureaus en installateurs aan om:
- Zo snel mogelijk de volledige teksten van de normen aan te schaffen via de website van het Bureau voor Normalisatie.
- Hun interne procedures bij te werken volgens de nieuwe documentatie-eisen.
- Informatiesessies of opleidingen te organiseren voor hun technische teams. Neem contact op met ANPI voor opleidingen.
- Een interne conformiteitsaudit uit te voeren om aanpassingspunten tijdig te identificeren.
- Contact op te nemen met ANPI bij vragen of behoefte aan begeleiding.
Contact
Voor meer informatie of persoonlijke ondersteuning kunt u ons bereiken via info@anpi.be.
